Ten opzichte van vorig jaar is het tekort licht gestegen. De verwachting is dat het tot 2029/2030 verder stijgt tot 44.800 in de twintig grootste studiesteden. De stijging van het tekort wordt voor 95% verklaard door het toenemende aantal internationale studenten, die immers een 100% huisvestingsbehoefte hebben (zij kunnen niet thuis blijven wonen). Met name in de steden Amsterdam, Rotterdam, Nijmegen, Den Bosch, Leiden, Utrecht is sprake van een zeer krappe woningmarkt voor studenten.
Studentenwoning bijna onbetaalbaar
Maar wat naast het tekort en het stijgende aantal studenten vooral in het oog springt, zijn de woonlasten van studenten. De Landelijke Monitor Studentenhuisvesting (LMS) 2022 signaleert voor studenten een percentage van 47% aan woonlasten op het besteedbaar inkomen. Dat is aanmerkelijk veel hoger dan de woonlasten van de gewone burger. Zo zijn huurders gemiddeld 36% van in hun inkomen kwijt aan wonen en huiseigenaren 23%.
Daar kan bij worden aangetekend dat in het onderzoek de enorme stijging van de energielasten nog niet is meegerekend. Met als bittere bijkomstigheid dat studenten vooralsnog niet – zoals andere lage inkomensgroepen – in aanmerking komen voor een compensatie op de hoge energiekosten van overheidswege. DUWO pleit ervoor óók studenten deze compensatie te bieden. DUWO-bestuurder Anneleen Lagae: “Het gaat hier immers om een groep die al bijna de helft van het inkomen aan wonen kwijt is. Wij werken aan een actieplan dat een klein beetje verlichting moet bieden, maar we kunnen het niet alleen. Het lijkt ons niet meer dan eerlijk en gepast dat ook de overheid hier een steen bijdraagt.”
De LMS-monitor laat overigens een duidelijk verschil zien in de woonlasten tussen de steden. In Amsterdam, Den Haag, Haarlem en Rotterdam liggen ze hoger dan gemiddeld. In Enschede, Nijmegen en Wageningen zijn studenten beduidend minder kwijt aan hun studentenwoning.
Ook aantal studenten weer gestegen
In het collegejaar 2021-2022 waren er in totaal 768.300 studenten in Nederland, 12.000 meer dan het jaar ervoor. De meeste studenten volgen het HBO: 56%. Aan de universiteit studeert 44%. Het aantal universiteitsstudenten blijft de komende jaren stijgen, mede door het groeiende aantal internationale studenten. Het aantal hbo-studenten zal de komende jaren naar verwachting licht dalen.
Van het totaal aantal studenten komt circa 15% uit het buitenland, met als top 3 van herkomstlanden: China, Spanje en Duitsland.
Kamers beter voor welzijn student
Dit jaar is voor het eerst ook de invloed van huisvestingskenmerken op het welzijn van de student onderzocht. Wonen op kamers, waar studenten voorzieningen als de keuken (veel samen koken en eten) en woonkamer (gezellig samen chillen) delen, draagt bij aan het welzijn van studenten. Met name de goede band met huisgenoten scoort hoog.
Door regelgeving steeds meer studio’s, steeds minder kamers
Niettemin worden al jaren vooral studio’s gebouwd voor studenten en nauwelijks kamers. Het aantal studenten in zo’n zelfstandige woning (met eigen keuken en badkamer) neemt dan ook toe. In 2014 woonde nog 12% van de studenten in een studio. Nu is dat 25%.
Er is een duidelijke verklaring voor de vele studio’s: bij verhuur van studio’s kunnen hogere huren gevraagd worden, maar is er tegelijkertijd de mogelijkheid van huurtoeslag, waardoor de studio’s betaalbaar blijven. De wettelijk toegestane huur voor kamers met gedeelde voorzieningen is door de regelgeving een stuk lager, waardoor de investeringen nooit terugverdiend kunnen worden. Tegelijkertijd is er bij kamers geen recht op huurtoeslag, zodat de huur voor de student uiteindelijk toch hoger is. Volgens Jolan de Bie, directeur van kenniscentrum studentenhuisvesting Kences, moet minister De Jonge snel stappen zetten om het bouwen van kamers (en verduurzamen van bestaande kamers) weer aantrekkelijk te maken. “Dit kan alleen door de regels te veranderen, zodat een eerlijke huur kan worden gevraagd en door kamerbewoners huurtoeslag te geven.”
DUWO komt nog met lokale analyse
De LMS 2022 is de elfde in successie. Het grote jaarlijkse onderzoek wordt in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Kences uitgevoerd door onderzoeksinstituut ABF Research. Bij de samenstelling wordt gebruik gemaakt van gegevens van CBS, DUO, het ministerie en enquêtes onder studenten. Binnenkort komt DUWO nog met een lokale analyse over haar eigen werkgebied.
Kences is de brancheorganisatie voor dertien sociale studentenhuisvesters in Nederland. De aangesloten organisaties (waaronder DUWO) huisvesten 90.000 studenten, bijna een kwart van de markt.
De LMS 2022 is hier
